MANNEKEN PIS

Manneken Pis is, samen met de Ommegang en de Meiboomplanting, een grote blikvanger van het Brussels folklore.

Manneken Pis is een van de vele Brusselse fonteinen uit vroegere eeuwen. Uit de oude archieven van Sint-Goedele, nu Sint-Michielskathedraal, blijkt dat reeds in 1388 hij als openbaar fontein dienst deed. Inderdaad, een tekst uit die periode vermeldt dat het "Juilanekensborre" zich bevond op de hoek van de Stoofstraat en de Eikstraat en water van de Coudenberg debiteerde.

Juliaan was de naam van het stenen Manneken dat aldaar als fontein stond opgesteld. Andere fonteinen waren de Drie Maagden, de Spuwer en het Leeuwken. Nog andere worden vermeld in een nota uit 1451-1452 betreffende het Waterleidingsnet en bewaard in de Archieven van de Stad Brussel : "fonteyn d'Menneken pist, fonteyn in de Volderstraete, gulden fonteyn in den stad huys, fonteyn op Sinter Claes Merct". Slechts in 1619 werd het stenen Manneken Pis vervangen door en bronzen, op verzoek van de stadsoverheid ontworpen door Hieronymus Duquesnoy de Oudere, befaamd beeldhouwer. 

Zijn eerste kostuum werd in 1698 geschonken door de Landvoogd van de Spaanse Nederlanden, Maximiliaan II Emanuel, Keurvorst van Beieren. In 1747 ontvangst hij een goudbrokaten pak, gift van de Franse koning Lodewijk XV. Sindsdien heeft hij regelmatig nieuwe kostuums ontvangen (in zijn kleerkast zijn er nu meer dan 800). Zij worden aan het Museum van de Stad Brussel, gelegen in het Broodhuis op de Grote Markt, uiteengezet, waar een interactief scherm het mogelijk maakt om zijn verzameling van kostuums in volledigheid te ontdekken.

Spijtig genoeg heeft hij ook te lijden door vandalen. Het beeld werd zelfs meermalen  gestolen. Een eerste maal gebeurde dit in 1745, waarbij Engelse soldaten betrokken waren. Een tweede poging werd twee jaar later ondernomen door Franse grenadiers waarna het koninklijk geschenk als eerherstel moest dienen. In 1817 werd het beeld verbrijzeld door een vrijgelaten galeiboef, Antoon Lycas, die voor zijn snode daad in het openbaar werd gebrandmerkt. Het origineel werd in een schuilplaats in het Broodhuis gezet en het is een kopie van 1965 die momenteel wordt tentoongesteld. Wijze voorzorg want het beeldje heeft in de loop van de XXste eeuw pogingen tot vluchten, verminkingen en ontvoeringen door studenten verduurd.

Van simpel utilitair fonteintje is Manneken Pis uitgegroeid tot een legendarische wereldfiguur. Symbool van onbezorgdheid maar ook van contestatie. Symbool van het verzet tegen de bezetters doorheen de eeuwen en tegen al wat fanatiek is. Hij is tevens de exponent geworden van de Brusselse humor of "zwanze". Manneken Pis wordt nauw betrokken bij het lief en het leed van de stad.

Manneken Pis is het gedroomde humoristisch onderwerp voor de Brusselse artiesten. Hij was herhaaldelijk de centrale figuur van de revue van het vandaag verdwenen theater "Les Folies Bergères". De Franse zanger Maurice Chevalier bezong op zijn beurt de lof van Manneken Pis, het Brussels ketje, in 1949.

Manneken Pis heeft vele titels : hij is ridder van de Orde van Sint-Lodewijk, erebrigadier van verscheidene regimenten, ereburger van Sint-Gillis... Men noemt hem de Oudste Burger van Brussel. Ten slotte kreeg hij de titel van "Ambassadeur nr. 1 van Brussels cultureel en folkloristisch Patrimonium". Hij draagt inderdaad heel wat bij tot de toeristische promotie van Brussel.

Hierbij wordt hij geholpen door de actieve leden van de Orde der Vrienden van Manneken-Pis, die zorgen voor het onthaal van de vele toeristen nabij het beroemd fonteintje, en die in binnen- en buitenland deelnemen aan de meest verscheiden manifestaties ten bate van culturele uitstraling van Brussel (Rijsel, Maastricht, Metz, Lisieux, Ter Appel, Zandvoort, Le Pays d'Auge, ...). De Orde organiseert ook elk jaar een Sinterklaasstoet begin december.